Các Loại Đầu Báo Cháy Phổ Biến Nhất [Cập Nhật 2025] & Cách Lựa Chọn

Việc trang bị hệ thống báo cháy là điều kiện tiên quyết để đảm bảo an toàn cho mọi công trình. Tuy nhiên, giữa vô vàn sản phẩm trên thị trường, câu hỏi "các loại đầu báo cháy có gì khác nhau và nên chọn loại nào?" luôn là băn khoăn của nhiều chủ đầu tư. Lựa chọn sai đầu báo cháy có thể dẫn đến báo động giả hoặc tệ hơn là không hoạt động khi có sự cố thật. 

Phân Loại Đầu Báo Cháy Theo Nguyên Lý Cảm Biến

Đây là cách phân loại cơ bản và quan trọng nhất, dựa trên dấu hiệu của sự cháy mà thiết bị có thể phát hiện.

1. Đầu Báo Khói (Smoke Detector)

Đây là loại thông dụng nhất, có độ nhạy cao, chuyên phát hiện các hạt khói sinh ra từ đám cháy.

• Đầu báo khói quang điện (Photoelectric Smoke Detector)

  • Nguyên lý: Hoạt động dựa trên nguyên tắc tán xạ ánh sáng. Bên trong đầu báo có một buồng quang học chứa nguồn sáng LED và một cảm biến quang đặt lệch hướng. Khi khói lọt vào buồng, các hạt khói sẽ làm tán xạ tia sáng, khiến ánh sáng chiếu vào cảm biến và kích hoạt báo động.

  • Ưu điểm: Rất nhạy với các đám cháy âm ỉ, tạo ra nhiều khói có thể nhìn thấy được (khói trắng, xám) như cháy giấy, vải, nhựa PVC...

  • Ứng dụng: Lý tưởng cho phòng ngủ, phòng khách, văn phòng, hành lang.

• Đầu báo khói Ion hóa (Ionization Smoke Detector)

  • Nguyên lý: Sử dụng một lượng nhỏ chất phóng xạ để ion hóa không khí trong một buồng đo, tạo ra dòng điện ổn định. Khi các hạt khói nhỏ li ti lọt vào, chúng sẽ làm gián đoạn dòng ion, gây sụt giảm dòng điện và kích hoạt báo động.

  • Ưu điểm: Phản ứng rất nhanh với các đám cháy bùng phát mạnh, ngọn lửa lan nhanh và tạo ra các hạt khói nhỏ không thể nhìn thấy (như cháy từ chất lỏng dễ cháy, gỗ).

  • Ứng dụng: Khu vực chứa hóa chất, vật liệu dễ bắt lửa, phòng máy.

Lời khuyên từ PCCC Hoàng Phát: Để bảo vệ toàn diện, nhiều chuyên gia khuyến nghị sử dụng kết hợp cả hai loại đầu báo quang điện và ion hóa, hoặc sử dụng các loại đầu báo công nghệ kép (dual-sensor) hiện đại.

2. Đầu Báo Nhiệt (Heat Detector)

Loại này hoạt động khi nhiệt độ môi trường đạt đến một ngưỡng nhất định, phù hợp cho những nơi mà đầu báo khói dễ gây báo động giả.

• Đầu báo nhiệt cố định (Fixed-Temperature Heat Detector)

  • Nguyên lý: Kích hoạt báo động khi nhiệt độ tại điểm đo đạt tới một mức nhiệt đã được cài đặt sẵn (ví dụ: 57°C, 70°C, 90°C).

  • Ứng dụng: Những nơi có nhiệt độ môi trường ổn định nhưng có thể có khói, bụi, hơi nước trong điều kiện hoạt động bình thường như nhà bếp, phòng nồi hơi, bãi giữ xe, nhà kho bụi bặm.

• Đầu báo nhiệt gia tăng (Rate-of-Rise Heat Detector)

  • Nguyên lý: Nhạy hơn loại cố định, nó sẽ báo động khi nhiệt độ xung quanh tăng đột ngột trong một khoảng thời gian ngắn (ví dụ, tăng 8°C/phút), bất kể nhiệt độ ban đầu là bao nhiêu.

  • Ưu điểm: Phát hiện đám cháy nhanh hơn loại cố định, tạo ra "thời gian vàng" quý giá để xử lý.

  • Ứng dụng: Kho hàng, phòng máy chủ, những nơi cần tốc độ cảnh báo nhanh.

3. Các Loại Đầu Báo Cháy Chuyên Dụng Khác

• Đầu báo lửa (Flame Detector): Cảm nhận bức xạ hồng ngoại (IR) hoặc tử ngoại (UV) phát ra từ ngọn lửa. Thích hợp cho các khu vực ngoài trời hoặc không gian rộng, nơi các chất lỏng dễ cháy có thể bùng lên mà không tạo ra nhiều khói ban đầu.

• Đầu báo khói dạng Beam (Beam Detector): Gồm một bộ phát và một bộ thu tia hồng ngoại. Khi khói cắt ngang đường đi của tia hồng ngoại, báo động sẽ được kích hoạt. Phù hợp cho các không gian có trần cao như nhà thờ, nhà hát, nhà xưởng, atrium.

Phân Loại Đầu Báo Cháy Theo Nguyên Lý Hệ Thống

Đây là cách phân loại dựa trên cách đầu báo giao tiếp với tủ trung tâm báo cháy.

1. Đầu báo thường (Conventional Detector)

• Nguyên lý: Các đầu dò khói được kết nối với nhau trên cùng một đường dây và được quản lý theo từng khu vực (Zone). Khi một đầu báo thường trong Zone bất kỳ được kích hoạt, tủ trung tâm chỉ có thể hiển thị cảnh báo cháy tại Zone đó chứ không thể xác định chính xác vị trí đầu báo nào.

• Ưu điểm: Chi phí đầu tư thấp, lắp đặt đơn giản.

• Nhược điểm: Khó xác định chính xác vị trí sự cố, không phù hợp với các công trình quy mô lớn và phức tạp.

• Ứng dụng: Nhà ở, cửa hàng nhỏ, văn phòng ít phòng ban.

2. Đầu báo địa chỉ (Addressable Detector)

• Nguyên lý: Mỗi đầu báo địa chỉ được gán một "địa chỉ" ID duy nhất trên hệ thống. Khi có sự cố, tủ trung tâm sẽ nhận tín hiệu và hiển thị chính xác vị trí của đầu báo đang kích hoạt (ví dụ: "Cháy tại Đầu báo khói - Phòng Giám đốc - Tầng 3").

• Ưu điểm: Xác định vị trí cháy nhanh và chính xác tuyệt đối, dễ dàng quản lý, bảo trì, giảm thiểu báo động giả.

• Nhược điểm: Chi phí cao hơn hệ thống thường.

• Ứng dụng: Tòa nhà cao tầng, khách sạn, bệnh viện, trung tâm thương mại, nhà xưởng quy mô lớn.

Hướng Dẫn Lựa Chọn Đầu Báo Cháy Phù Hợp Từ PCCC Hoàng Phát

Không có loại đầu báo nào là tốt nhất cho mọi tình huống. Để lựa chọn tối ưu, bạn cần cân nhắc các yếu tố sau:

Lựa chọn đúng loại đầu báo cháy là bước đầu tiên và quan trọng nhất để xây dựng một pháo đài an toàn cho công trình của bạn.

Nếu bạn vẫn còn băn khoăn hoặc cần một giải pháp PCCC chuyên nghiệp, được thiết kế riêng cho nhu cầu của mình, đừng ngần ngại liên hệ với đội ngũ chuyên gia của PCCC Hoàng Phát. Chúng tôi luôn sẵn sàng khảo sát, tư vấn và cung cấp những sản phẩm chất lượng nhất.

CÔNG TY TNHH PCCC HOÀNG PHÁT

• Địa chỉ: 497/10/3 Đường Hiệp Thành, KP 2, Phường Hiệp Thành, Quận 12, TP HCM,
• Chi nhánh: Khu 5 thị trấn Trạm Trôi, huyện Hoài Đức, TP.Hà Nội
• Hotline: 0965 072 074