Bình Chữa Cháy CO2: Toàn Tập A-Z về Cấu Tạo, Cách Dùng & Tiêu Chuẩn An Toàn [Cập nhật T7/2025]

Trong mọi tình huống cháy nổ, bình chữa cháy CO2 luôn là giải pháp cứu hỏa nhanh chóng và hiệu quả. Tuy nhiên, việc sử dụng không đúng cách có thể gây nguy hiểm. Bài viết này chuyên gia Hoàng Phát coi đây là cẩm nang toàn diện giúp bạn hiểu rõ về bình chữa cháy CO2, từ cấu tạo, nguyên lý hoạt động đến cách dùng an toàn, đảm bảo bạn luôn chủ động và tự tin khi đối mặt với sự cố.

Bình Chữa Cháy CO2 Là Gì Và Tại Sao Lại Hiệu Quả?

Để chủ động phòng chống cháy nổ, việc đầu tiên là hiểu rõ về các thiết bị chữa cháy. Trong số đó, bình chữa cháy CO2 nổi bật với khả năng dập lửa nhanh chóng, đặc biệt trong một số trường hợp cụ thể.

Bình chữa cháy CO2 là thiết bị PCCC sử dụng khí carbon dioxide (CO2) lỏng được nén ở áp suất rất cao. Đây là loại bình chữa cháy đặc biệt hiệu quả với các đám cháy loại B (chất lỏng dễ cháy như xăng, dầu, cồn, sơn) và loại C (chất khí dễ cháy như gas, metan).

Điểm mạnh của bình chữa cháy CO2 nằm ở hai cơ chế dập lửa độc đáo:

• Làm lạnh đột ngột: Khi phun ra, CO2 lỏng chuyển thành thể khí, nở ra và hóa thành tuyết đá khô, có nhiệt độ cực thấp (-78,9°C). Quá trình này hút nhiệt mạnh từ đám cháy, làm nhiệt độ giảm nhanh chóng xuống dưới mức cháy.

• Làm loãng nồng độ oxy: Khí CO2 nặng hơn không khí khoảng 1,5 lần. Khi phun vào đám cháy, CO2 sẽ nhanh chóng bao phủ và đẩy không khí ra khỏi vùng cháy. Điều này làm giảm nồng độ oxy xuống dưới 14%, mức không đủ để duy trì sự cháy, từ đó đám cháy bị dập tắt.

Nhờ cơ chế này, bình chữa cháy CO2 là giải pháp lý tưởng cho các đám cháy liên quan đến thiết bị điện tử, máy móc văn phòng, phòng máy chủ, bởi vì khí CO2 không dẫn điện và không để lại cặn bẩn sau khi sử dụng, giúp bảo vệ tài sản. Việc hiểu rõ bản chất của bình CO2 sẽ giúp bạn tự tin hơn khi lựa chọn thiết bị phòng cháy chữa cháy phù hợp cho không gian của mình.

Cấu Tạo Bình Chữa Cháy CO2 và Các Ký Hiệu Quan Trọng

Việc nắm vững cấu tạo của bình chữa cháy không chỉ giúp bạn sử dụng hiệu quả mà còn đảm bảo an toàn tuyệt đối. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về từng bộ phận cấu thành nên bình chữa cháy CO2.

Một bình CO2 tiêu chuẩn gồm các thành phần chính sau:

• Thân bình: Được chế tạo từ thép đúc nguyên khối, có khả năng chịu áp lực cao lên đến 25 Mpa (khoảng 250 bar). Thân bình thường được sơn tĩnh điện màu đỏ và dán tem nhãn. Trên thân bình thường khắc chìm các thông tin kỹ thuật quan trọng như ký hiệu, áp suất kiểm tra, và năm sản xuất.

• Van xả: Van làm bằng hợp kim đồng, có tay xách và van an toàn. Tay xách giúp người dùng dễ dàng cầm nắm và điều khiển. Van an toàn là một chốt kẹp chì, ngăn bình xả khí ngoài ý muốn.

• Loa phun: Đây là chi tiết đặc trưng, thường có hình phễu, làm bằng nhựa cứng hoặc kim loại. Loa phun giúp hướng luồng khí lạnh và tuyết CO2 vào đám cháy một cách hiệu quả, đồng thời giảm nhiệt độ cho tay cầm. Cần lưu ý không cầm trực tiếp vào loa phun khi đang sử dụng vì nhiệt độ cực thấp có thể gây bỏng lạnh.

• Ống dẫn khí: Nối từ van xả ra loa phun. Một số bình lớn (MT24, MT30) có ống dẫn dài để dễ thao tác hơn.

• Van an toàn (đĩa vỡ): Là một đĩa kim loại mỏng nằm trên van bình, sẽ tự vỡ khi áp suất bên trong bình vượt quá mức cho phép (thường là trên 25 Mpa) để giải phóng khí, tránh nguy cơ nổ bình.

Hiểu rõ cấu tạo giúp bạn nhận biết được chất lượng và tình trạng của bình, đồng thời xử lý đúng cách trong trường hợp khẩn cấp. Bên cạnh đó, các ký hiệu trên bình cũng rất quan trọng, giúp bạn nhận biết loại bình và khối lượng của nó.

Các ký hiệu trên bình CO2:

Trên thân bình CO2 thường có các ký hiệu giúp bạn nhận biết chủng loại và thông số:

• MT2, MT3, MT5: Chữ MT viết tắt của "Mischungs-Tabelle" trong tiếng Đức hoặc "Mixed and Tested" trong tiếng Anh, mang ý nghĩa là bình đã được thử nghiệm và pha trộn. Con số phía sau chỉ khối lượng chất chữa cháy (kg). Ví dụ: MT3 là bình CO2 loại 3kg.

• MT24, MT30: Ký hiệu của các loại bình CO2 xe đẩy, có khối lượng lớn, thường dùng trong các kho xưởng, nhà máy.

Việc nắm vững các ký hiệu này sẽ giúp bạn dễ dàng lựa chọn đúng loại bình phù hợp với nhu cầu và không gian sử dụng.

Xem thêm >>  Checklist 7 điểm cần kiểm tra khi mua bình chữa cháy CO2 để không mua phải hàng giả

Nguyên Lý Chữa Cháy Của Bình CO2: Hấp thụ nhiệt và làm loãng oxy

Để sử dụng bình chữa cháy CO2 hiệu quả, việc hiểu rõ nguyên lý hoạt động là vô cùng cần thiết. Đây chính là bí mật giúp loại bình này dập tắt đám cháy một cách nhanh chóng.

Khi bạn bóp van, khí CO2 lỏng trong bình sẽ được giải phóng. Do chênh lệch áp suất lớn, khí CO2 lỏng chuyển thành thể khí. Quá trình này được gọi là sự thay đổi trạng thái vật chất, trong đó một lượng lớn nhiệt được hấp thụ từ môi trường xung quanh (đám cháy và không khí). Lượng nhiệt này bị hút đi đột ngột làm nhiệt độ của vật liệu cháy giảm nhanh chóng, khiến đám cháy không thể duy trì.

Đồng thời, khí CO2 nặng hơn không khí sẽ tạo thành một lớp màn bao phủ và đẩy không khí (chứa 21% oxy) ra khỏi vùng cháy. Khi nồng độ oxy giảm xuống dưới mức 14%, phản ứng cháy sẽ ngừng lại. Hai cơ chế này kết hợp giúp dập tắt đám cháy một cách nhanh chóng và hiệu quả. Nắm vững nguyên lý này, bạn sẽ tự tin hơn khi lựa chọn bình chữa cháy và xử lý tình huống khẩn cấp.

Hướng Dẫn Cách Sử Dụng Bình Chữa Cháy CO2 Đúng Kỹ Thuật

Sử dụng bình chữa cháy đúng cách là yếu tố quyết định hiệu quả dập tắt đám cháy và đảm bảo an toàn cho người sử dụng. Hãy làm theo các bước sau đây để đảm bảo an toàn tuyệt đối.

• Bước 1: Di chuyển bình đến gần đám cháy: Giữ khoảng cách an toàn, khoảng 1,5 đến 2 mét so với đám cháy.

• Bước 2: Rút chốt an toàn: Rút chốt kẹp chì trên miệng bình để mở khóa van.

• Bước 3: Hướng loa phun: Hướng loa phun vào gốc đám cháy. Lưu ý không cầm trực tiếp vào loa phun.

• Bước 4: Bóp van: Bóp van để xả khí CO2 ra ngoài.

• Bước 5: Di chuyển bình: Di chuyển bình một cách linh hoạt, phun khí vào toàn bộ bề mặt đám cháy cho đến khi lửa tắt hẳn.

Lưu ý quan trọng:

• Chỉ nên sử dụng bình CO2 trong không gian thoáng khí. Tránh dùng trong phòng kín hoặc tầng hầm vì khí CO2 có thể gây ngạt.

• Không cầm vào loa phun hoặc ống dẫn khí vì có thể bị bỏng lạnh.

• Sau khi sử dụng, cần kiểm tra và nạp lại bình.

• Nên biết cách kiểm tra định kỳ bình CO2 để đảm bảo an toàn.

Việc tuân thủ đúng các hướng dẫn trên sẽ giúp bạn xử lý tình huống cháy nổ một cách bình tĩnh và hiệu quả.

Những Câu Hỏi Thường Gặp Về Bình Chữa Cháy CO2

Để giúp bạn có cái nhìn toàn diện hơn và giải đáp những thắc mắc phổ biến nhất, chúng tôi đã tổng hợp một số câu hỏi thường gặp về bình chữa cháy CO2.

1. Bình chữa cháy CO2 có chữa được đám cháy xăng không?

Có, bình CO2 rất hiệu quả với đám cháy xăng, dầu và các chất lỏng dễ cháy khác.

2. Có nên dùng bình CO2 chữa cháy gỗ, giấy không?

Không nên. Bình CO2 không hiệu quả với đám cháy chất rắn như gỗ, giấy, vải vì chúng vẫn có thể bùng cháy lại sau khi phun.

3. Khí CO2 có độc không?

Khí CO2 không độc, nhưng khi nồng độ cao trong không gian kín, nó có thể gây ngạt và nguy hiểm đến tính mạng.

4. Bình chữa cháy CO2 hết hạn sử dụng không?

Bình CO2 cần được kiểm tra định kỳ 6 tháng/lần và nạp lại 1 năm/lần. Hạn kiểm tra và bảo dưỡng thường được dán trên tem nhãn.

5. Sự khác nhau giữa bình CO2 và bình bột chữa cháy là gì?

Bình CO2 dập lửa bằng cách làm lạnh và làm loãng oxy, không để lại cặn bẩn, thích hợp cho đám cháy điện. Bình bột dập lửa bằng cách tạo màng ngăn cách oxy, để lại cặn bẩn, thích hợp cho nhiều loại đám cháy khác nhau.

Việc trang bị kiến thức và thiết bị chữa cháy đúng cách là cách tốt nhất để bảo vệ bản thân và tài sản. Hy vọng với những thông tin chuyên sâu này, bạn đã hiểu rõ hơn về bình chữa cháy CO2. Hãy luôn đặt sự an toàn lên hàng đầu.

Để được tư vấn chi tiết hơn và sở hữu các sản phẩm bình chữa cháy CO2 chính hãng, đạt chuẩn kiểm định PCCC, hãy liên hệ ngay với Công ty PCCC Hoàng Phát. Chúng tôi cam kết mang đến sản phẩm chất lượng cao và dịch vụ chuyên nghiệp nhất cho bạn.