Bình Chữa Cháy CO2 dùng để chữa đám cháy nào? (Và TUYỆT ĐỐI KHÔNG DÙNG cho đám cháy nào?)

Bình chữa cháy CO2 là một trong những công cụ PCCC phổ biến nhất, nhưng không phải ai cũng hiểu rõ về cơ chế hoạt động và phạm vi sử dụng hiệu quả của nó. Bài viết này, được xây dựng bởi chuyên gia từ PCCC Hoàng Phát, sẽ đi sâu vào từng khía cạnh, từ nguyên lý dập cháy đến các trường hợp cụ thể nên và không nên sử dụng.Chuyên gia Hoàng Phát sẽ cung cấp cho bạn những thông tin đáng tin cậy để bạn có thể sử dụng bình CO2 đúng cách, đảm bảo an toàn tối đa cho bản thân và tài sản.

Cơ chế hoạt động và nguyên lý dập cháy của bình CO2

Bình chữa cháy CO2 hoạt động dựa trên hai nguyên lý chính để dập tắt đám cháy: làm loãng nồng độ oxy và làm lạnh đám cháy.

Bên trong bình, CO2 tồn tại ở dạng lỏng dưới áp suất cao. Khi van được mở, áp suất giảm đột ngột, CO2 lỏng sẽ bốc hơi và thoát ra ngoài dưới dạng khí lạnh và tuyết khô.

• Làm loãng nồng độ oxy (nguyên lý làm ngạt): Để đám cháy tồn tại, cần phải có đủ oxy. Khí CO2 nặng hơn không khí khoảng 1.5 lần, vì vậy khi phun ra, nó sẽ bao phủ đám cháy, đẩy không khí (chứa oxy) ra khỏi vùng cháy. Điều này làm giảm nồng độ oxy xuống dưới mức cần thiết để duy trì sự cháy, từ đó dập tắt ngọn lửa.

• Làm lạnh đám cháy (nguyên lý làm lạnh): Khi CO2 lỏng chuyển thành khí, nó hấp thụ một lượng nhiệt rất lớn từ môi trường xung quanh (hay còn gọi là quá trình bay hơi thu nhiệt). Nhiệt độ của khí CO2 khi phun ra có thể xuống tới -78.5°C. Sự giảm nhiệt độ đột ngột này có thể làm cho đám cháy nguội nhanh chóng, đặc biệt hiệu quả với đám cháy chất lỏng hoặc khí.

Xem thêm >> Bình Chữa Cháy CO2: Toàn Tập A-Z về Cấu Tạo, Cách Dùng & Tiêu Chuẩn An Toàn

Bình chữa cháy CO2 dùng để chữa đám cháy nào?

Bình chữa cháy CO2 được phân loại để sử dụng hiệu quả nhất cho các đám cháy loại B và C. Hiểu rõ từng loại đám cháy sẽ giúp bạn đưa ra quyết định chính xác.

Đám cháy loại B (Chất lỏng dễ cháy)

Đám cháy loại B bao gồm các chất lỏng dễ bắt lửa như xăng, dầu, cồn, sơn, dầu mỡ động thực vật, và các dung môi hữu cơ. Cơ chế làm loãng oxy của CO2 rất hiệu quả với loại đám cháy này vì nó có thể nhanh chóng bao phủ toàn bộ bề mặt chất lỏng, cắt đứt nguồn cung cấp oxy.

• Ưu điểm: Khí CO2 không làm bắn chất lỏng đang cháy như nước, giúp kiểm soát ngọn lửa tốt hơn. Sau khi sử dụng, CO2 bay hơi hoàn toàn, không để lại cặn bẩn, rất phù hợp cho các khu vực có máy móc, thiết bị nhạy cảm.

• Ứng dụng thực tế: Phổ biến ở các trạm xăng, nhà máy hóa chất, gara ô tô, hoặc các khu vực bếp công nghiệp có đám cháy dầu mỡ.

Đám cháy loại C (Chất khí dễ cháy)

Đám cháy loại C liên quan đến các chất khí dễ cháy như khí gas (LPG), khí metan, propan. Đây là loại đám cháy mà CO2 phát huy tối đa hiệu quả. Nguyên lý làm ngạt của CO2 giúp loại bỏ nhanh chóng nguồn oxy, dập tắt ngọn lửa.

• Lưu ý an toàn: Khi dập đám cháy khí, cần đảm bảo nguồn cấp khí đã được khóa lại. Nếu không, ngọn lửa có thể bùng phát trở lại ngay lập tức và gây nguy hiểm.

• Ứng dụng thực tế: Thường được trang bị ở các khu vực chứa bình gas, các trạm cung cấp khí đốt.

Đám cháy thiết bị điện (Thường được xếp vào loại E - Electrical)

Bình CO2 là lựa chọn số một cho đám cháy liên quan đến thiết bị điện và điện tử.

• Tại sao? Khí CO2 không dẫn điện. Điều này giúp người sử dụng an toàn khi dập tắt đám cháy ở các thiết bị đang có dòng điện mà không bị giật. Hơn nữa, CO2 không để lại cặn, giúp bảo vệ các thiết bị điện tử đắt tiền như máy tính, server, tủ điện khỏi bị hư hỏng.

• Ứng dụng thực tế: Phòng máy chủ, văn phòng làm việc, các khu vực kỹ thuật, trung tâm dữ liệu.

Các trường hợp tuyệt đối không nên dùng bình chữa cháy CO2

Sử dụng bình chữa cháy CO2 sai mục đích không chỉ không hiệu quả mà còn có thể gây nguy hiểm.

Đám cháy loại A (Chất rắn)

Đám cháy loại A bao gồm gỗ, giấy, vải, nhựa, rơm... Loại đám cháy này thường có than hồng, cháy âm ỉ bên trong. CO2 chỉ có thể dập tắt ngọn lửa trên bề mặt bằng cách làm ngạt, nhưng không thể làm nguội hoàn toàn các than hồng đang cháy âm ỉ bên trong. Khi khí CO2 bay hơi hết, oxy trong không khí sẽ tràn vào và đám cháy có thể bùng phát trở lại.

Đám cháy loại D (Kim loại)

Đám cháy kim loại là loại đám cháy đặc biệt nguy hiểm, sinh ra nhiệt độ rất cao. Sử dụng bình chữa cháy CO2 trên đám cháy kim loại (như magie, natri, kali) có thể gây ra phản ứng hóa học dữ dội, khiến đám cháy bùng lên dữ dội hơn hoặc thậm chí gây nổ.

Đám cháy dầu ăn (Loại K - Kitchen)

Mặc dù dầu ăn là chất lỏng dễ cháy, nhưng đám cháy dầu mỡ bếp lại cần phương pháp dập lửa riêng. Áp lực phun mạnh của bình CO2 có thể làm bắn dầu ăn đang cháy ra ngoài, gây nguy hiểm cho người xung quanh và làm đám cháy lan rộng hơn.

Những câu hỏi thường gặp về bình chữa cháy CO2

1. Bình CO2 có gây bỏng lạnh không?

Có. Nhiệt độ khí CO2 phun ra rất thấp (-78.5°C) có thể gây bỏng lạnh nếu tiếp xúc trực tiếp.

2. Bình CO2 có cần kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ không?

Có, bình cần được kiểm tra định kỳ 6 tháng/lần và nạp lại 1 năm/lần.

3. Làm thế nào để nhận biết bình CO2 đã được sử dụng?

Bình có tem niêm phong hoặc chốt an toàn bị bung ra. Bạn có thể kiểm tra trọng lượng bình bằng cách cân, trọng lượng thực tế sẽ thấp hơn trọng lượng ghi trên bình.

4. Khí CO2 thoát ra có mùi không?

Không, CO2 là khí không màu, không mùi.

5. Có thể dùng bình CO2 dập đám cháy ngoài trời không?

Không nên. Gió có thể làm tản khí CO2, làm giảm hiệu quả dập lửa.

Việc sử dụng bình chữa cháy CO2 đúng cách không chỉ là một kiến thức phòng cháy chữa cháy mà còn là một kỹ năng sống quan trọng. Hiểu rõ về cơ chế, phạm vi sử dụng và những trường hợp không nên dùng sẽ giúp bạn xử lý các tình huống khẩn cấp một cách an toàn và hiệu quả nhất. PCCC Hoàng Phát luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn, cung cấp những sản phẩm chất lượng và kiến thức chuyên sâu để bảo vệ an toàn cho gia đình, công ty và tài sản của bạn.

Đừng ngần ngại liên hệ ngay với đội ngũ chuyên gia của PCCC Hoàng Phát. Chúng tôi cam kết mang đến giải pháp phòng cháy chữa cháy toàn diện và tin cậy nhất.